ኩሉ ኣብ ኖርወይ ዝቕመጥን ምስ ኤችኣይቪ ዝነብርን ነጻ ሕክምና ኤችኣይቪ ናይ ምርካብ መሰል ኣለዎ። እዚ ድማ ኣብ ዝቐረበ ሆስፒታል ክፍሊ ተላባዒ ሕማማት ብዘለዉ ዶክቶራት ክርከብ ይከኣል።

NYHETER

ክታበት ኮቪድ-19፣ ኤች/ኣይ/ቪ (HIV) ንዘለዎም ሰባት ክወሃብ ውሑስ ምዃኑ፣ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት “ትካል መጽናዕቲ ኤይድስ“ -ው/ሕ/ሃ/ት/መ/ኤ-(UNAIDS) ኣፍሊጡ ኣሎ። ኣብ ኖርወይ ዘለዉ ናይ ተላገብቲ ሕማማት ሓካይም፣ ነዚ ደጊፎሞ ኣለዉ። ነቶም ኤች/ኣይ/ቪ ዘለዎም ድማ፣ ነቶም ክታበታት ክወስዱዎም የተባብዕዎም።

NYHETER

እቲ ኣብ ኦስሎ ዩኒቨርሲቲ ሆስፒታል ዝርከብ ማእከል ናይ ተመላለስቲ ሕሙማት ክሊኒክ ረኽሳዊ ሕማማት፣ ሰራሕተኛታቱ ብከላ -ምሕማም- ኮሮናዊ ለበዳ፣ ስለዘጋጠሞም ነዚዝስዕብ ለውጥታት ምግባሩ ይሕብር ኣሎ።

አችኣይቪ ዘለዎ ሰብ ብኮሮና ቫይረስ ክልከፍ ወይ ብኮቪድ-19 ከቢድ ሕማም ክሕዞ ዝተዛየደ ተኽእሎ የብሉን። እንተደኣ ሰውነት ናይ ምክልኻል ዓቕሚ ትሒቱ( ማለድ ቁጽሪ-CD4 ትሕቲ 200 ኮይኑ) ከምኡውን ካልኦት ከበድቲ ሕማማት ሃልዩካ ነቲ ተኽእሎታት ከዛይዶ ይኽእል እዩ።

ኣብ ዝተፈላለዩ ቦታታት ኖርወይ ንአችኣይቪ ዘለዎም ሰባት ዝሕግዛ ዝተፈላለያ ማሕበራት እየን ዘለዋ። ኣብ ታሕቲ ገለ ኣብነታት ኣሎ። ኣብዞም ቦታታት ሞየኛታትን ምስ ካልኦት አችኣይቪ ዘለዎም ሰባትን ክትራኸብ ዕድል ኣለካ።

ምስ ኩነት አችኣይቪ ብቐጥታ ዝተተሓሓዘ ሕጋዊ ምኽርታት ወይ ሓገዛት ዘድልየካ እንተኾይኑ ማሕበር ሂቭኖርገ ክንሕግዘካ ንኽእል ኢና። ከም ተወሳኺ ብዛዕባ ምስ አችኣይቪ ዝተሓሓዙ ካልኦት ሕቶታት ሓፈሻዊ ምኽርታት ንህበሉ ኣገልግሎት ኣለና።

ውዕል መድሕን ክፍረም ከሎ ገሊኦም ዓይነታት ውዕላት መድሕን ጥዕናዊ ሓበሬታ ክትህብ ዝጠልቡ ኣለዉ። ገለ ካብዚኦም መድሕን ሂወትን ስክንልናን (livs- og uføreforsikringer) እዮም።

አችኣይቪ ዘለዎ ሰብ ገለ መሰላትን ግዴታታትን ኣሎዎ። ብመሰረት ሕጋጋት ምክልኻል ተመሓላለፍቲ ሕማማት ንአችኣይቪ ዝግበረሉ ሕክምናታት ብምሉኡ ኣብ ኖርወይ ብነጻ ስለዝኾነ ርእሰ-ብጽሒት ውን ኣይትኸፍለሉን ኢኻ። ኣብ ገሊኡ ኣጋጣሚታት ከማን ኣብ ሓኪም ስኒ ተውጽኦም ወጻኢታት ክምለሱልካ ይኽእሉ እዮም።

አችኣይቪ ሒዝካ ምንባር ከቢድ ጥዕናዊ ኩነት ኮይኑ ክስመዓካ ይኽእል እዩ፡ ምኽንያቱ ኣብ ሕብረተ-ሰብና ብዛዕባ አችኣይቪ ብዙሕ ግጉይ ኣረኣእያታትን ዋሕዲ ኣፍልጦን ስለዘሎ። ስለዚ ክድግፈካ ዝኽእል ሰብ ክትረክብ ኣገዳሲ ይኸውን።

ውጽኢት መርመራ አችኣይቪ ፖዘቲቭ እንተደኣ ኮይኑ ናብ ሓኪም ረኽሳዊ ሕማማት ኢኻ ትስደድ፡ኣብኡ ድማ ሕክምና ክግበረልካ ዕድል ይወሃበካ። ኣብ ኖርወይ ኩሎም ምስ አችኣይቪ ምትሕሓዝ ዘለዎም ሕክምናታት ነጻ እዮም።

አችኣይቪ ኣለካ ድዩ የብልካን እንኮ ክትፈልጠሉ ትኽእል ኣገባብ መርመራ አችኣይቪ ብምግባር ጥራሕ እዩ።

ዕዉት ሕክምና ዝግበረሎም አችኣይቪ ዘለዎም ሰባት ኣብ ደሞም ቫይረስ ዘይዕቀነሎም ንካልኦት ሰባት አችኣይቪ ከመሓላልፉ ኣይክእሉን እዮም። ከምኡውን አችኣይቪ ብማሕበራዊ ርክባት፡ምሕቋፍ፡ምስዓም፡ሓደ ኩባያ ብምጥቃም ወዘተ ዝመሓላለፍ ኣይኮነን።

አችኣይቪ ንናይ ሰውነትና ናይ ምክልኻል ዓቕሙ ዘጥቅዕ ቫይረስ እዩ። እቲ ቫይረስ ኣብ ሰውነት ምስ ኣተወ ናይ ምክልኻል ዓቕምና ቀስ ብቐስ እንዳተዳኸመ ይኸይድ እሞ ንረኽስታትን ሕማማትን ዝያዳ ተቐባሊ እንዳኾነ ይመጽእ፡ ማለት ነዚ ጠጠው ዘብል ኣፋውስ ክሳብ ዘይተወስደ።

ሂቭኖርገ ንአችኣይቪ ዘለዎም ሰባት ዝጥርንፍ እንኮ ማሕበር ተሓከምቲ ኣብ ኖርወይ እዩ፡ ከም ተወሳኺ ንኩሎም ብአችኣይቪ ዝተተንከፉ ሰባት ፈውሲ-PrEP ዝወስዱ ተጠቀምትን ብአችኣይቪ ክልከፉ ዝተዛየደ ተኽእሎታት ዘለዎም ሰባትን ዘጠቓለለ ኣብ ፖለቲካዊ ጽፍሒ ውን ንረብሓታቶም ዝቃለስ ማሕበር እዩ።